به گزارش قدس خراسان آنلاین؛ اگر با عینک یک خبرنگار به این شهر نگاه کنی، در هر گوشه آن علامت سوال‌های زیادی خواهی دید؛ از اما و اگرهای انتقال آب عمان به مشهد و بحث‌ها و استناداتی که گاها در خصوص تعارض منافع عده‌ای خاص در این انتقال مطرح میشود تا دندان طمع برخی برای ارتفاعات جنوبی مشهد، از اژدهای خسته و دلخور اژدرکوه تا بسته‌های خوش آب و رنگ فاضلاب کشف رود که هر روز به عنوان سبزی و صیفی بر سر سفره‌های این شهر، سلامتی ما را ترور می‌کند؛ همه این علامت سوالها را با خود به دفتر حجت الاسلام نصرالله پژمانفر بردیم تا ببینیم تدبیر نماینده مشهد و رئیس کمیسیون اصل نود برای این موارد چیست؛ آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل این گپ و گفت است:
قدس خراسان آنلاین: دی نفعان انتقال آب چه کسانی هستند؟ انتقال و شیرین سازی آب دریا با هزینه‌های هنگفتی که دارد، با چه توجیهی در حال انجام است؟
پژمانفر: انتقال آب به عنوان یک راهکار برای مدیریت کمبود آب و خروج از بحران مطرح است، اگر ما مسأله اول حوزه آب، یعنی مدیریت منابع آب نداشته باشیم هر روز باید دنبال منابع آبی بگردیم و روزی به اینجا برسیم که آب دریا را شیرین کنیم تا این کمبود جبران شود. از طرفی اقداماتی که در کشور انجام میشود باید بر اساس پیوستهای منابع آبی کشور باشد یعنی اگر در یک منطقه کم آب، صنایع آب بر را ببریم یا باید سهم آب کشاورزی را بگیریم و نیاز صنعت را برطرف کنیم یا اگر با مقاومت کشاورزان روبرو شدیم چنین طرح‌های پرهزینه‌ای را به کشور تحمیل کنیم. اگر یک روزی آب دریا به خراسان برسد و خطوط انتقال و ایستگاه‌های پمپاژ اجرا شود، قیمت تمام شده آنقدر بالاست که قابل دفاع برای شرب و کشاورزی نیست، تنها توجیهی که میتواند داشته باشد برای حوزه صنعت آن هم برخی صنایع مانند فولاد که درآمدهای سنگین دارند، خواهد بود. بنابراین مجموعه معادن و صنایع فولاد بیشترین اصرار را بر موضوع انتقال آب دریا دارند و از ان بهره مند می‌شوند.
قدس خراسان آنلاین: سوالی که پیش می‌آید این است که چرا صنایع آب بر باید اسپانسرهای طرح مطالعاتی انتقال آب عمان به خراسان باشند و وزارت نیرو و شرکت منطقه‌ای آب این سرمایه گذاری را انجام ندادند؟
پژمانفر: این اقدام، یک اقدام حاکمیتی نیست و بخش خصوصی ورود پیدا کرده است و حاکمیت هم باید وظایف خود را به دقت انجام دهد، تبعات این انتقال آب هنوز برای کشور خیلی روشن نیست و کسی نمی‌داند در دراز مدت چه اتفاقاتی خواهد افتاد؛ در عین حال مساله این است که ما اگر این انتقال آب را انجام می‌دهیم کسانی هستند که می‌گویند ما خودمان سرمایه گذاری میکنیم مثلاً در استان کرمان برای مس و معادنی که وجود دارد این کار را انجام می‌دهند، همچنین برای صنایع فولادی که در اصفهان وجود دارد گفتند ما خودمان سرمایه گذاری میکنیم این خط انتقال را برای ما بیاورید و ما این کار را انجام می‌دهیم. اینجا معنا ندارد که دولت ورود پیدا کند به این معنا که سرمایه بگذارد، چون ذی‌نفع آن با توجه به قیمت تمام شده آن یک بخش خصوصی است که نیاز به این موضوع دارد و ما باید وظایف حاکمیتی خود را نسبت به این موضوع انجام دهیم بطوری که موجب تعدی به حقوق مردم نشود.
قدس خراسان آنلاین: از حقوق مردم گفتید و اینکه این موضوع مربوط به بخش خصوصی است؛ اگر انتقال آب دریا یک اقدام حاکمیتی نیست و بخش خصوصی قرار است از این قضیه منتفع شود چرا از صندوق توسعه ملی به این پروژه کمک شده است؟
پژمانفر: خود آن مجموعه‌ها می‌توانند در توسعه کاری خودشان تسهیلاتی بگیرند و این اعتبارات از صندوق توسعه باشد اما موضوع تسهیلات و سودش را چون حقوق عامه است یکی از تذکراتی است که داده‌ایم و اینطور نشود که ما خدمات ویژه برای گروه خاصی از بیت المال ارائه بکنیم.
قدس خراسان آنلاین: گفته میشود رد پای مدیران صمت و شرکت آب منطقه‌ای که زمانی خیلی مدافع این ماجرا بودند الان در شرکت‌های انتقال آب و صنایع دیده میشود، به موضوع ورود داشته‌اید؟
پژمانفر: بله این افراد در جریانات بودند و الان هم هستند که با برنامه ریزی این اقدامات را شروع کردند و الان شرایطی در کشور ایجاد شده که در واقع به بخشی از پروژه‌های اصلی رسیده شده ما باید مراقبت کنیم از این موضوع که از جاده خارج نشود یعنی اینکه بتواند نیاز کشور را در مسیر صحیح خودش با ملاحظه این که اقدام ذی‌نفع بخش خصوصی است، طی شود.
قدس خراسان انلاین: یکی از نمایندگان مجلس در کمیسیون حقوقی تابستان امسال عنوان کرد مافیای فولاد مبارکه پشت ماجرای انتقال آب به مشهد است، کمیسیون اصل نود به این ادعا ورودی نداشته است؟
پژمانفر: در ارتباط با صنایع فولادی ما مثل فولاد اصفهان و فولاد مبارکه اینها یک مجموعه‌های بسیار بزرگ و گسترده‌ای هستند که بخشی از نیاز خودشان را به آن ماده معدنی از منطقه خواف تامین می‌کنند پس طبیعتاً برای اینکه بتوانند حداکثر بهره‌وری را داشته باشند حتما تلاش می‌کنند و تلاش هم منطقی هست که بتوانند به ماده معدنی بیشتری برسند و تمام ظرفیت آن کارخانه و آن مجموعه فولادی را فعال کنند؛ به نظر من این تلاش‌ها و سرمایه گذاری‌ها ، سرمایه گذاری‌های منطقی میتواند باشد چون اگر یک مجموعه ای برای تامین مواد معدنی مورد نیازش سرمایه گذاری نکند نتیجه این میشود که این مجموعه با زیر ساخت هایی که دارد مثلاً با ۶۰ درصد ۷۰ درصد میتواند فعال باشد اما بخش خصوصی تلاشش این است که صددرصد و حداکثر بهره بری را در سازمان خودش داشته باشد طبیعتاً سرمایه گذاری اینها دور از ذهن نیست و چیزی است که باید ما به آن توجه داشته باشیم و باید مراقبت کنیم حقوق عامه پایمال نشود.
قدس خراسان انلاین: نظر صریح شما نسبت به انتقال آب دریا چیست؟
پژمانفر: نسبت به موضوع انتقال آب، دو نظر موافق و مخالف وجود دارد، در دنیا هم به این صورت است و کشور های اطراف نسبت به بهره برداری و شیرین کردن آب های شور با سرعت بالا این کار را انجام می‌دهند، برخی هم مانند عربستان نسبت به این قضیه موافق نیستند. ما هم بهره برداری از منابع آب دریا برای مواردی که توجیه اقتصادی داشته باشد را رد نمی‌کنیم، اینکه ما بتوانیم برای حل بعضی از بحران هایی که امروز با آن سر و کار داریم انتقال آب را انجام دهیم بد نیست، مثلا چند معدن که اشتغال چند هزار نفره می‌توانید برای کشور ایجاد کنند و درآمد اقتصادی بسیار بالایی داشته باشند و مشکل آب دارند اگر پنج برابر قیمت تمام شده هم اب برای ما برسد توجیه اقتصادی داریم. در مجموع اگر به صورت یک جانبه و مطلق این موضوع را رد کنیم یا بپذیریم، گاهی قابل دفاع نیست.
قدس خراسان آنلاین: از توماری که مردم لایین و هزار مسجد در انتقاد به انتقال آب از هزار مسجد به مشهد، مطلع هستید و اینکه آیا به این ماجرا ورود داشته اید؟
پژمانفر: یک غصه عمیقی داریم که امروز منابع آبی کشور ما بدون بهره برداری از طریق رودخانه‌های مرزی به کشور دیگر می‌رود و سهم ما از این منبع ارزشمند بهره‌برداری جزئی کشاورزی است آن هم کشاورزی‌های محدود در فصل خاصی مثل بهار و اول تابستان این که از این بهره برداری نمی‌شود و قابل دفاع نیست؛ از طرف دیگر با توجه به جمعیت زیادی که مشهد دارد به این منابع آبی که از مرزهای کشور خارج میشود، نیاز داریم. اگر کاری را در منطقه کلات انجام دهیم این منابع آبی اول برای مردم کلات است و بنابراین هر نوع بهره برداری که مردم کلات از این منابع آبی بتوانند داشته باشند اول اینجا باید داشته باشند. لذا ما بر اساس همین سازمان آب را متقاعد و مجبور کردیم که از نقطه صفر مرزی تا ۵ کیلومتر، مجوز حفاری چاه‌ها و انتقال آب از این رودخانه‌ها را به افراد محلی دهد تا مشکلات خودشان را در بحث کشاورزی حل کنند. این موضوع باعث اشتغال گسترده و تولید محصولات کشاورزی در این منطقه میشود؛ لذا اگر ملاحظه کرده باشید با یک وسواس و دقت این کار را پیگیری میکنیم که اگر آبی از هزار مسجد به مشهد انتقل پیدا می‌کند باید آب مازاد بر نیاز مردم آن منطقه باشد و هر پروژه ای و هر برنامه ای که در آن نقطه توجیه داشته باشد که در آب سرمایه گذاری کنند ما حمایت میکنیم، چه در بخش کشاورزی چه در بخش صنعت، اما مازاد را با حمایت خود مردم به مشهد منتقل خواهیم کرد.
قدس خراسان آنلاین: ارتفاعات جنوبی مشهد را منطقه حفاظت شده اعلام کنید، این درخواستی بود که سال قبل از رییس سازمان محیط زیست داشتید، نتیجه چه شد؟
پژمانفر: موضوع در حال پیگیری است و این منقطه یک نقطه کانونی است که خیلی‌ها به آن طمع دارند، از نظر موقعیت جغرافیایی حساس است چرا که گسل شهر در آن قرار دارد و از نظر آب و هوا و اشرافی که بر شهر دارد انگیزه‌ای است برای کسانی که می‌خواهند برج سازی داشته باشند؛ از یک طرف مسئله تونل بادی شهر مشهد که راه آن از همان مسیر است و به عنوان تنفس‌گاه بادی که از آن سمت می‌وزد میتواند مشهد را از آلودگی نجات دهد، این موضوع یکی از مسائل بسیار مهمی است که نباید به خاطر منافع یک سری از افراد اجازه به خطر افتادن این موقعیت را بدهیم.
قدس خراسان آنلاین: در خصوص منافعی که برخی افراد در ارتفاعات جنوبی مشهد دنبال می‌کنند لطفا بیشتر توضیح دهید.
پژمانفر: تعارض منافع باعث شده که بخشی از این سرمایه(ارتفاعات جنوبی مشهد) از دست برود، امروز دنیا به این نتیجه رسیده که راه حل مسئله حمل و نقل درون شهری در کلانشهرها، ایجاد بزرگ راه‌ها و اتوبان‌ها و کمربندی‌های چندین گانه نیست، ما باید مسیر حمل و نقل مردم را با توجه به تجربه‌ای که دنیا دارد در مسیر حمل و نقل عمومی ببینیم وگرنه هر چقدر ما معابر را اضافه بکنیم در یک مقطعی این نیاز پاسخ داده میشود اما بعد از مدتی این وضعیت به گذشته بر می‌گردد و دچار ترافیک میشود، انگیزه‌های مختلفی وجود دارد، مثلاً شهرداری کمربندی ایجاد می‌کند و یک سری از زمین‌های بالا دستی و پایین دستی که در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد تا هزینه اجرای پروژه تامین شود که نتیجه همین وضع فعلی میشود. ما باید دندان طمع را از ارتفاعات جنوب بکشیم و برای راه حل پیشنهادی دادیم.
قدس خراسان آنلاین: ثبت ملی اژدرکوه در چه مرحله‌ای است ؟
پژمانفر: کوه یکی از نقاط ضعف سازمان میراث فرهنگی است، وزیر قول این موضوع را داده است؛ میراث تنها چیزی که در یک زمان اتفاق افتاده باشد نیست، اژدرکوه یک میراث معنوی در تاریخ و ادبیات ما است که باید حفظ شود. ما پیگیری میکنیم و مانند شما رسانه‌ها به کم کاری و اهمالی که میراث فرهنگی در ثبت اژدرکوه انجام داده، معترض هستیم. متاسفانه شاهد هستیم بهره برداری از سنگ آهک در این کوه صورت می‌گیرد و اوضاع نابسامانی ایجاد کرده که هیچ گونه توجیهی ندارد.
قدس خراسان آنلاین: موضوع کشف رود در کمیسیون اصل نود به کجا رسید؟
پژمانفر: موضوع کشف رود در دست پیگیری است و مربوط به پرونده دیرینه‌ای است. در کلان شهرهایی مانند تهران و مشهد، پساب‌های موجود فرصتی برای شهر هستند و تلاش ما این است که اجازه انتقال پساب مشهد را به جای دیگر ندهیم چون بخشی از نیازهای آبی شهر را میتواند برطرف کند؛ امروز لازم نیست که چاه آب بزنیم و آب شیرین با کیفیت را پای درخت غیر مثمر بریزیم، ما می‌توانیم آب‌هایی که به عنوان پساب، تصفیه شده را در چرخه توزیع برگردانیم و از آنها استفاده کنیم. مسئله رها شدن پساب و فاضلاب در اطراف شهرها منجر به این میشود که سبزی‌کاری و صیفی کاری اتفاق بیفتد و این برای سلامت جامعه تهدید کننده است و یکی از موضوعاتی بوده که همیشه طرفداران محیط زیست نسبت به این موضوع مطالبه گری کردند و اهمیت این موضوع باعث شد در هیئت دولت، وزیر کشور را موظف کنند که خودش مباشرت کند در ارتباط با مدیریت این قضیه در کل کشور، الان هم در تهران مدیریت پساب و فاضلاب هایی که در مناطق مختلف پخش شده در جلساتی که خود وزیر کشور وجود دارد پیگیری میشود. در استان‌ها وزیر کشور این کار را به عهده استانداران گذاشته و برایشان حکم زده؛ بنابراین فاضلابهایی که در مسیر کشف رود ریخته می شود بخشی از این فاضلاب ها فاضلاب هایی است که تصفیه شده و میتواند با مدیریت، خط انتقال گذاشته شود و به غرب منتقل شود و بخشی از چاه‌ها پلمب شود و بهره برداری از سفره‌های زیر زمینی کم شود. متاسفانه این کار صورت نگرفته و پساب‌ها در حاشیه کشف رود ریخته میشود و در بعضی از تصفیه خانه‌ها بیشتر از ظرفیتی که دارند فاضلاب به آنها منتقل میشود که این عدم مدیریت و هماهنگی بین ساخت تصفیه خانه و خط انتقال را نشان می‌دهد و باعث شده ما امروز بیش از درصدی که توانمندی در تصفیه داریم شبکه انتقال فاضلاب، فاضلاب را جمع آوری می‌کند و به آن نقطه می‌برد؛ نتیجه این میشود که این فاضلاب خام در کشف رود ریخته میشود و روزانه ۴۰۰ تانکر، فاضلاب خطرناک(حتی بیمارستانی) را از سطح شهر جمع و در کشف رود تخلیه می‌کنند.
قدس خراسان آنلاین: استانداری خراسان رضوی گزارشی که باید دو ماه قبل به شما ارائه می‌کرد، تحویل داد؟
پژمانفر: هنوز متاسفانه آن گزارش را ارائه نکرده‌اند و ما به همین دلیل موضوع را از طریق وزارت کشور پیگیری میکنیم.
قدس خراسان آنلاین: با تمام تاکیدی که بر موضوع ساخت شده تکمیل تصفیه خانه ها وجود دارد اما طبق گزارش‌های موجود خروجی پساب تصفیه خانه‌هایی مانند اولنگ و پرکند آباد ۲ استاندارد نیست و حتی قابلیت استفاده برای فضای سبز را ندارد، مشکل کجاست؟
پژمانفر: علت این است که ما نتوانستیم تعادل بین شبکه جمع آوری فاضلاب و ظرفیت تصفیه خانه ایجاد کنیم، تصفیه خانه‌ها غیر استاندارد نیستند یعنی از نظر ساختاری و فنی اگر ورودی براساس ظرفیت باشد خروجی مناسب خواهد بود.
قدس خراسان آنلاین: با توجه به این وضعیت چرا دولت برای ساخت و تکمیل سپتاژ تامین اعتبار نمی‌کند؟ شهرداری مشهد می‌گوید اعتباری که دولت برای تکمیل این تصفیه خانه تعهد کرده تا الان تامین نشده است.
پژمانفر: مسئولیت شهرداری پاکسازی فضای کشف رود بوده و در این موضوع تعهد و مسئولیت داشته که تصفیه خانه سپتاژ را برای تخلیه تانکرهای فاضلاب ایجاد کند تا فاضلاب خام به داخل کشف رود وارد نشود؛ که شهرداری تعهدش را انجام نداده است. خیلی از مطالبات شهرداری از دولت باید مسیر مطالبات را انجام دهد ما نمی‌توانیم بگوییم که حتما دولت این پول را بدهد ما این کار را انجام دهیم، امروز شهرداری در قبال این قضیه مسوولیت دارد و باید این کار را انجام دهد.
قدس خراسان آنلاین: چرا بخش‌های صنعتی ملزم نمی‌شوند که خودشان تصفیه خانه داشته باشند و فاضلاب خام وارد کشف رود نکنند؟
پژمانفر: اینها کوتاهی‌هایی هست که صورت گرفته و ما امروز داریم به این سمت می‌رویم و در دادن مجوزها حتما قید میشود که اگر مجموعه‌ای فعالیت صنعتی را شروع می‌کند باید نسبت به پساب خودش این موضوع را تدبیر کند، ما هستیم و تعهدات گرفته نشده‌ای که در یک سری از کارخانه‌ها ایجاد شده و شهرک صنعتی متعهد شده این کار را انجام دهد، ما هم پیگیری میکنیم که در شهرک های صنعتی مانند چرمشهر این موضوع تحقق پیدا کند.
قدس خراسان آنلاین: نه تنها آن الگوی کشت مناسب برای منطقه کشف رود آماده و اجرایی نشده بلکه سطح زیر کشت در حوزه کشف رود از هزار و ۶۰۰ هکتار به ۳ هزار هکتار افزایش پیدا کرده، تدبیر شما چیست؟
پژمانفر: اساساً قضیه قابل دفاع نیست و با وزارت کشاورزی صحبت کردیم که اگر از این فاضلاب استفاده میشود باید با توجه به آلودگی آب کشف رود، از کشت‌هایی استفاده شود که در چرخه غذایی به مردم آسیب نزند، بنابراین جهاد حتما باید الگوی کشت ارائه دهد و نسبت به این موضوع باید جلوگیری شود و خیلی از مسوولین چشم‌های خود را بسته‌اند و نتیجه همین وضعیت نابسامانی است که در حوزه بهداشت و درمان کشور شاهد هستیم.
گفتگو: معصومه مومنیان
انتهای پیام/
نظر شما